Нью-Йорк, 2025 жылғы 14 қараша – Қазақстан Республикасының БҰҰ жанындағы Тұрақты Өкілдігінде 2025 жылғы 17-18 қыркүйекте Астанада өткен Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VIII Съезінің қорытындыларына, сондай-ақ БҰҰ Өркениеттер альянсының 20 жылдығына арналған іс-шара өтті. Жиынға БҰҰ мүше мемлекеттерінің тұрақты өкілдері, БҰҰ Хатшылығының басшылығы, БАҚ өкілдері және азаматтық қоғам өкілдері қатысты.
Қазақстанның БҰҰ жанындағы Тұрақты өкілі Қайрат Омаров өз сөзінде Өркениеттер альянсының 20 жылдық тарихы қазіргі әлемдегі өзара түсіністіктің, сенім мен мәдени құрметтің маңызын айқын көрсететінін атап өтті. Ол Қазақстан осы құндылықтарды толықтай қолдап, діндер мен мәдениеттер арасындағы диалогты ұлттық және халықаралық саясаттың маңызды басымдығы ретінде ілгерілетіп келе жатқанын айтты.
Қ.Омаров Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің Съезіне ерекше назар аударып, оның 2003 жылдан бері әр 3 жыл сайын Астанада өткізіліп, жаһандық деңгейде бірегей диалог алаңына айналғанын атап көрсетті. Ол Съезд қорытындысы бойынша қабылданған «2025 Астана бейбітшілік декларациясының» маңызын атап өтті. Аталған құжат БҰҰ Бас Ассамблеясының ресми құжаты ретінде (A/80/425) таратылған. Декларация «Әртүрліліктегі бірлік» қағидаттарына бейілділікті растайды, БҰҰ-ның діни нысандарды қорғау жөніндегі іс-қимыл жоспарын қолдайды және Өркениеттер альянсының бейбітшілік мәдениетін ілгерілетудегі рөлін ерекше атап өтеді.
Қазақ дипломаты Съез аясында өткен Діни нысандарды қорғау жөніндегі арнайы сессия туралы да айтып өтті. Сессияға БҰҰ Бас хатшысының орынбасары, Өркениеттер альянсының Жоғары өкілі – БҰҰ-ның исламофобияға қарсы күрес жөніндегі Арнаулы өкілі Мигель Анхель Моратинос және ҚР Парламенті Сенатының Төрағасы Мәулен Әшімбаев тең төрағалық етті. Бұл сессия 2024 жылы Кашкайш қаласында (Португалия) өткен жаһандық конференцияда басталған талқылаулардың жалғасы болды және діни нысандардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған нақты тетіктерді әзірлеуді мақсат етті.
Іс-шараның құрметті қонағы ретінде сөз алған М. Моратинос Қазақстанның мәдениеттер мен діндер арасындағы диалогты дамытудағы рөлін жоғары бағалады. Ол Қазақстанның әлемдік бейбітшілік мәдениетін ілгерілетуге үлгі болып келе жатқанын, ал Астанада өткен Съез әртүрлі конфессиялар арасындағы өзара құрмет пен сенімді нығайтуға қосқан елеулі үлес екенін атап өтті. БҰҰ Жоғары өкілі арнайы сессияның маңыздылығын ерекше атап өтіп, оны діни нысандарды қорғау және экстремизмге қарсы іс-қимыл бойынша жаһандық күш-жігердің маңызды кезеңі деп атады.
М.Моратинос Қазақстан әлемдік қауымдастық үшін төзімділік пен конфессияаралық келісімнің жарқын үлгісі болып табылатынын мәлімдеді. Ол халықаралық поляризацияның артуы аясында еліміздің күш-жігерінің өзектілігіне тоқтала келе, «Астанада Ислам мен Иудаизм өкілдері бір үстел басында отырады», - деп атап өтті.
Сонымен бірге, Жоғары өкіл Қазақстан мен Президент Касым-Жомарт Тоқаевқа оған «Діндер арасындағы диалогты дамытуға қосқан үлесі үшін Астана халықаралық сыйлығын» табыстағаны үшін алғыс білдірді. Ол бұл марапатты өзінің және Өркениеттер альянсының көпжылдық еңбегіне көрсетілген жоғары баға әрі сенімнің белгісі деді.
Іс-шара соңында қатысушылар Қазақстанның маңызды бастамалары мен БҰҰ Өркениеттер альянсының қызметі арасындағы өзара сабақтастық пен синергияны күшейтуге бағытталған осы кездесудің өзектілігін атап өтті. Тараптар алдағы уақыттағы ынтымақтастықты нығайту бағыттары мен жаңа бірлескен бастамаларды талқылады.
