VII Съезд

 

ӘЛЕМДІК ЖӘНЕ ДӘСТҮРЛІ ДІНДЕР ЛИДЕРЛЕРІНІҢ VII СЪЕЗІН ӨТКІЗУ БАҒДАЛАМАСЫ

 (2022 жылғы 14 - 15 қыркүйек, Нұр-Сұлтан қаласы)

 

ӘЛЕМДІК ЖӘНЕ ДӘСТҮРЛІ ДІНДЕР ЛИДЕРЛЕРІНІҢ VII СЪЕЗІНІҢ АШЫЛУЫ ЖӘНЕ ПЛЕНАРЛЫҚ ОТЫРЫСТАРЫ

 (14 ҚЫРКҮЙЕК, СӘРСЕНБІ)

09.15-09.45

Съезге қатысушыларды тіркеу

Өтетін орыны: Тәуелсіздік сарайы, 1 қабат, фойе

 

10.00-10.03

СЪЕЗДІҢ АШЫЛУЫ

 

Дұға жасауға арналған бір минуттық үнсіздік

10.03-11.20

Пленарлық отырыс: «Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің пандемиядан кейінгі кезеңдегі адамзаттың рухани және әлеуметтік дамуындағы рөлі».

 

Модератор:

Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезі Хатшылығының Басшысы – Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Төрағасы М.С.ӘШІМБАЕВ

 

Қазақстан Республикасының Президенті Қ.К.ТОҚАЕВТЫҢ құттықтау сөзі 

 

Делегация басшыларының құттықтау сөздері

Регламент 12 минутқа дейін.

 

1.    Ватиканның басшысы, Рим Папасы Франциск.

2.    Шейх Мухаммад Ахмад Ат-Тайеб, Әл-Азһар Жоғарғы имамы.

3.    Митрополит Волоколамский Антоний, Мәскеу Патриархатының Сыртқы шіркеу байланыстары бөлімінің төрағасы.

4.    Ицхак Иосиф, Израильдің Бас Сефард раввині.

5.    Гутерриш Антониу, БҰҰ Бас хатшысы (бейнеүндеу).

 

11.20-11.30

«Дінаралық диалогқа қосқан үлесі үшін Астана халықаралық сыйлығы» және Съездің Құрмет медалімен марапаттау рәсімі.

11.30-11.45

Бірлесіп суретке түсу

Өтетін орыны: Тәуелсіздік сарайы, 1 қабат, фойе

Форматы: делегация басшылары

11.45-13.15

Пленарлық Сессияның жалғасы

(делегация басшыларының сөз сөйлеуі, регламент - 10 минутқа дейін)

 

 

 1.    Феофил III, қасиетті Иерусалим қаласының, бүкіл Палестина, Арабия, Сирия, Иордан обонполы (екі жағалауы), Қасиетті Сион және Галилея Канасының Патриархы.

2.    Мухаммед бен Абдулкарим әл-Иса, Дүниежүзілік Ислам Лигасының Бас хатшысы (бейнеүндеу).

3.    Мигель Анхель Моратинос, БҰҰ Бас хатшысының орынбасары, БҰҰ Өркениеттер альянсының Жоғары өкілі.

4.   Абделатиф бен Абдулазиз Абдрахман Әл аш-Шейх,  Сауд Арабиясы Королінің ресми өкілі, Ислам істері, уағыз және насихат жөніндегі министрі.

5.     Ли Гуанфу, Қытай даосистері қауымдастығының төрағасы.

6.     Давид Лау, Израильдің Бас Ашкенази раввині.

7.     Әбдірахманов Қайрат, ЕҚЫҰ-ның Аз ұлттар істері жөніндегі Жоғарғы комиссары.

8.     Шейх-Уль-Ислам Аллахшукюр Пашазаде, Кавказ мұсылмандары басқармасының төрағасы.

9.     Дуарте Пашеку, Парламентаралық Одақтың төрағасы.

10.    Кибла Айаз, Пәкістан Ислам Республикасының Ислам идеологиясы кеңесінің төрағасы

 

13.15-14.30

Түскі ас

Өтетін орыны: Тәуелсіздік сарайының мейрамханасы 

14.30-17.00

Пленарлық отырыстың жалғасы

(делегация басшыларының сөз сөйлеуі, регламент - 10 минутқа дейін)

 

Спикерлер:

1.   Джо Бейли Уэллс, Әлемдік және дәстүрлі діндер

лидерлері съезіндегі Англикан шіркеуінің арнайы өкілі, Доркинг епископы.

2.   Шейх Равиль Гайнутдин, Ресей Федерациясы  Мұсылмандары діни басқармасының және Ресей Мүфтилер Кеңесінің төрағасы.

3.   Фидон Рвезахула Мвомбеки, Бүкілафрикалық шіркеулердің конференциясының Бас хатшысы.

4.   Мохаммад Мехди Иманипур, Иран Ислам Республикасы Президенті жанындағы Мәдениет және ислами байланыстар ұйымының басшысы.

5.   Джайотиндра Мукундрай Даве, «Акшардам» қоғамдық үйлесім саласындағы қолданбалы зерттеулер орталығының директоры.

6.   Салим бин Мухаммед әл-Малик, Білім, ғылым және мәдениет жөніндегі ислам ұйымы ұйымының Бас директоры.

7.   Масанори Фуджие, «Джинджя Хонче» синтоистік храмдар қауымдастығының атқарушы директоры.

8.    Азза Карам, «Діндер бейбітшілік үшін» Дүниежүзілік дінаралық ұйымының Бас хатшысы.

9.    Улиссес Соарес, «Иса Мәсіхтің Соңғы күнгі әулиелер шіркеуінің» он екі Елшілер кворумының ақсақалы.

10.   Асқар Мусинов, Ислам Ынтымақтастығы Ұйымы Бас хатшысының ғылым және технологиялар мәселелері жөніндегі орынбасары.

11.  Хейфа Абу Газаль, Араб мемлекеттері лигасы Бас хатшысының әлеуметтік мәселелер жөніндегі орынбасары.

12.  Хироцугу Терасаки, Сока Гаккай буддистер қоғамының вице-президенті, «Сока Гаккай Интернэшнл» ұйымының атқарушы директоры.

13.  Ахмед бен Мухаммед әл-Жаруан, Толеранттылық пен бейбітшілік жөніндегі жаһандық кеңестің төрағасы.

14.  Мухаммед Абдель Салам, Мұсылман ақсақалдары кеңесінің Бас хатшысы.

15.  Дэвид Рутштейн, Бахаи Дүниежүзілік орталығының Бас хатшысы.

19.00-20.30

Ресми қабылдау

Өтетін орыны: Ritz Carlton қонақ үйі, үлкен бал залы.

 

 

ӘЛЕМДІК ЖӘНЕ ДӘСТҮРЛІ ДІНДЕР ЛИДЕРЛЕРІНІҢ VII СЪЕЗІНІҢ СЕКЦИЯЛЫҚ ОТЫРЫСТАРЫ ЖӘНЕ ЖАБЫЛАУЫ

 (15 ҚЫРКҮЙЕК,БЕЙСЕНБІ)

 

09.15-09.45

«Бейбітшілік және келісім саябағында» ағаш отырғызу рәсімі

10.00-11.30

Секциялық отырыстар  

Өтетін орыны: Тәуелсіздік сарайы

 

Секцияны жүргізу форматы – Давостық.

 

Сөз сөйлеу регламенті 7 минутқа дейін.

 

№1-секция:«Діндердің қазіргі әлемдегі рухани және моральдық құндылықтарды нығайтудағы рөлі»:

 

1.    Қазіргі қоғамдардағы дін және руханият.

2.    Діни және зайырлы құндылықтар жүйесі: толерантты қатар өмір

сүру және өзара іс-қимыл перспективалары. 

3.    Қазіргі қоғамда рухани және адамгершілік құндылықтарды

қалыптастырудағы діндердің рөлі.

4.     Әлемдегі жаңғырту үдерістері контексіндегі дәстүрлі діни және отбасылық құндылықтар.

5.     Әлемдік және дәстүрлі діндердің рухани-адамгершілік құндылықтарының бірлігі мен алуан түрлілігі – жаһандану дәуіріндегі өркениетаралық диалогтың негізі.

 

Секцияның тақырыбы бойынша ПІКІРТАЛАС Сөйлегісі келетіндерге арналған бос микрофон.

 Секцияның қос модераторы:

Халед Акаше, Дінаралық диалог жөніндегі Папа кеңесінің Ислам мәселелері жөніндегі бюросының басшысы, монсеньор.

Масум Ясинзай, Пәкістан Халықаралық Ислам университетінің ректоры.  

 

Сөз сөйлейтіндер:

 1.   Халед бен Халифа әл-Халифа, Хамад патшаның Бейбіт қатар өмір сүру жаһандық орталығының Қамқоршылар кеңесінің төрағасы.

2.   Урмас Виилман, Дүниежүзілік Лютеран Федерациясының Вице Президенті.

3.   Ахмад Моблаги, ИИР Сарапшылар кеңесінің мүшесі, аятолла.

4.   Локеш Муни, Джайн дінінің басшысы, «Ахимса Вишва Бхарти» және Дүниежүзілік бейбітшілік орталығының негізін қалаушы президенті, доктор.

5.   Тхить Дык Тхиен, Төрағаның орынбасары, Вьетнам буддисттік сангхи кеңесінің Бас хатшысы.

6.   Марк Шнайер, «Этникалық өзара түсіністік қоры» ҮЕҰ

Президенті, раввин.

7.   Замир қажы Ракиев, Қырғызстан мұсылмандары діни

басқармасының төрағасы, Бас мүфти.

8.   Сонг Чжин, Корей буддисттік «Чогие» орденінің Халықаралық байланыстар жөніндегі комитетінің мүшесі, Намянгчжу қаласындағы Сонгванс храмының жетекшісі.

 

 

№2-секция: «Білім мен діни ағартудың діндер мен мәдениеттердің сыйластықта қатар өмір сүру және бейбітшілік пен келісімді нығайтудағы рөлі»:

 

1.     Діндер мен мәдениеттердің сыйластықта қатар өмір сүруіндегі білім мен діни ағартудың рөлі.

2.     Діни сауаттылықты және дінаралық толеранттылықты ілгерілету мәселелерінде дін мен БАҚ-тың сындарлы өзара іс-қимылы.

3.     Білім беру, ағарту және дін қоғам мен мемлекеттің бейбітшілік пен тұрақты дамуын қамтамасыз ету жолында.

4.     Сапалы білім беру және діни ағарту терроризм мен экстремизм идеологиясына, ксенофобия мен төзбеушілікке қарсы тұру факторлары ретінде.

5.     Жастарды діни ағарту мәселесінде, қоғамдағы түрлі рухани-мәдени және этностық келіспеушіліктерді еңсеруде білім беру әлеуетін пайдалану.

6.     Білім беру және діни ағарту саласындағы конфессияаралық ынтымақтастықтың болашағы.

 

Секцияның тақырыбы бойынша ПІКІРТАЛАС Сөз сөйлегісі келетіндерге арналған бос микрофон.   

 Секцияның қос модераторы:   

 - Юрий Новгородов, Қазақстан Республикасындағы Евангелия-лютерандық шіркеудің архиепископы.

Рени Хаттар, Корольдік Дінаралық зерттеулер институтының директоры

Иордания Корольдігінің Дінаралық зерттеулер жөніндегі институтының директоры

 

Сөз сөйлейтіндер:

1.              Малькольм И. Хонлайн, Американың ірі еврей ұйымдары президенттері конференциясы төрағасының атқарушы орынбасары.

2.   Динара Нөкетаева, Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты.

3.   Уэйд Кьюсак, «LYN Community» ҮЕҰ президенті.

4.   Аарон Френкель, Еуразиялық еврейлер конгресінің вице-президенті.

5.   Абдулрахман Абдулла Альзайд, Дүниежүзілік Ислам Лигасы Бас хатшысының орынбасары.

6.   Бахром Абдухалимов, Өзбекстан Республикасы Ғылым академиясының вице-президенті.

11.30-12.00

Кофе-брейк

Өтетін орыны: Тәуелсіздік Сарайы, 1 қабат, фойе.

 

12.00-13.30

Секциялық отырыстың жалғасы

Өтетін орыны: Тәуелсіздік сарайы

 

Сөз сөйлеу регламенті 7 минутқа дейін.

 

№3-секция:«Діни лидерлер мен мемлекет қайраткерлерінің жаһандық дінаралық диалог пен бейбітшілікті ілгерілетуге, экстремизмге, радикализмге және терроризмге қарсы іс-қимылға қосқан үлесі»:

 

1.     Діни лидерлер мен саяси қайраткерлердің терроризм мен экстремизмге қарсы іс-қимылдағы жауапкершілігі.

2.     Діни лидерлер – жалпыға ортақ бауырластықтың жақтаушылары.

3.     Азаматтық қоғам және дін: ынтымақтастықтың мақсаттары мен нысандары.

4.     Дәстүрлі діндердің бітімгершілік және қайырымдылық қызметі қазіргі әлемнің сын-қатерлеріне жауап ретінде.

5.     Экстремизмге, радикализмге және терроризмге қарсы іс-қимылда діни және қоғамдық ұйымдардың тиімді өзара іс-қимыл тетіктері.

6.     Жаһандық ынтымақтастық – адамзаттың орнықты және қауіпсіз дамуының басты шарты.

 

Секцияның тақырыбы бойынша ПІКІРТАЛАС Сөз сөйлегісі келетіндерге арналған бос микрофон.

 Секцияның қос модераторы:

Азза Карам, «Діндер бейбітшілік үшін» Дүниежүзілік дінаралық ұйымының Бас хатшысы.

Ахмед бен Мұхаммед әл-Жаруан, Толеранттылық пен бейбітшілік жөніндегі жаһандық кеңестің төрағасы.

 

Сөз сөйлейтіндер:  

 1.   Мухаммед Мухтар Джума, Египет Араб Республикасының Уақыфтар министрі.

2.   Имам Мохамад Башар Арафат, Өркениеттер алмасуы және ынтымақтастығы қорының президенті және негізін қалаушы.

3.   Ходжатул-ислам вәл-муслемин Хамид Хәуали Шәһриари, Дүниежүзілік ислам мазхабтарын жақындастыру ассамблеясының бас хатшысы.

4.   Имам Яхья Серджио Яхе Паллавичини, «COREIS» Исламдық діни қауымдастық президенті.

5.   Марк Барри Левин, «Еуразиядағы еврей қауымдастықтарын қолдауға арналған ұлттық комиссия» ҮЕҰ атқарушы вице-төрағасы, Бас атқарушы директоры.

6.   Муфтий Саидмукаррам Абдукодирзода, Тәжікстан Республикасы Ғұламалар кеңесінің төрағасы.

7.   Ирина Бокова, ЮНЕСКО Бас директоры (2009-2017), Болгария Республикасының саяси және қоғам қайраткері.

8.    Мохаммед Эльсаноуси, Діни және дәстүрлі бітімгерлер желісі Хатшылығының директоры (NRTR).

 

№4-секция: «Әйелдердің қазіргі қоғамның әл-ауқаты мен тұрақты дамуына қосқан үлесі және әйелдердің әлеуметтік мәртебесін қолдаудағы діни қауымдастықтардың рөлі»:

 

1.     Конфессиялық кеңістіктегі қазіргі заманғы әйелдің бейнесі.

2.     Қазіргі әйелдің өміріндегі діннің рөлі.

3.     Діннің отбасындағы және қоғамдағы әйелдердің рөліне көзқарасы.

4.     Әйелдің әлеуметтік мәртебесін қолдаудағы және гендерлік теңдікті қамтамасыз етудегі діннің рөлі.

5.     Дәстүрлі отбасылық құндылықтарды нығайтуға діннің қосқан үлесі.

6.     Әйелдер және адами бауырластық мұраттарын тәрбиелеу.

7.     Зорлық-зомбылық пен діни экстремизмді қысқартудағы отбасының рөлі.

 

Секцияның тақырыбы бойынша ПІКІРТАЛАС Сөз сөйлегісі келетіндерге арналған еркін микрофон

 

Секцияның қос модераторы:

Джо Бейли Уэллс, Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезіндегі Англикан шіркеуінің арнайы өкілі, Доркинг епископы.

Наурызбай қажы Тағанұлы, Қазақстан мұсылмандары діни басқармасының төрағасы, Бас мүфти.

 

Сөз сөйлейтіндер:

 1.   Махмуд Эрол Кылыч, Ислам ынтымақтастығы ұйымы жанындағы

Ислам тарихын, өнері мен мәдениетін зерттеу орталығының (IRCICA) басшысы.

2.   Ләззат Сүлеймен, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Әйелдер істері және отбасылық-демографиялық саясат жөніндегі ұлттық комиссия төрағасының орынбасары, Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының депутаты.

3.   Афра Мухаммед әл-Саабри, Біріккен Араб Әмірліктерінің толеранттылық және бірлесіп өмір сүру министрлігі кеңсесінің Бас директоры.

4.   Нұржан Стамбакиев, «Ақниет ақпараттық-насихаттау және оңалту орталығының» теологы.

5.   Исис Мария Боргес де Ресенде,«União Planetária» Президенті.

6.   Динара Сәдуақасова, UNICEF Ізгі ниет елшісі.

7.   Жұлдызай Ісқақова, Қазақстан Республикасы Парламенті Сенаты жанындағы «Жас сарапшылар клубының» мүшесі.

13.30-15.00

Түскі ас

15.00-16.00

Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері VII Съезінің жабылу салтанаты

 

Өтетін орыны: Тәуелсіздік сарайы

15-00-15.05

Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезі Хатшылығының Басшысы – Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Төрағасы М.С.ӘШІМБАЕВТЫҢ Съезді салтанатты ашу рәсімі

15.05-15.20

VII Съездің қорытынды құжаты – Декларацияны жария ету

 

Джо Бейли Уэллс,

Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезіндегі Англикан шіркеуінің арнайы өкілі, Доркинг епископы.

15.20-15.45

 

Ватикан басшысы, Рим Папасы ФРАНЦИСКТІҢ сөйлеген сөзі 

 

Регламент 7 мин.

 

Әл-Азһар Жоғарғы имамы, Шейх Мұхаммед Ахмед Ат-ТАЙЕБТІҢ сөйлеген сөзі

Регламент 7 мин.

 

Мәскеу Патриархаты Сыртқы шіркеу байланыстары бөлімінің төрағасы, Митрополит Волоколамский Антонидің сөйлеген сөзі

 

Регламент 7 мин.

15.45-15.55

Қазақстан Республикасының Президенті Қ.К.ТОҚАЕВТЫҢ Съезд жұмысын қорытындылауы

15.55-16.00

Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезі Хатшылығының Басшысы – Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Төрағасы М.С.ӘШІМБАЕВТЫҢ Съезді жабуы

16.30-18.00

Ресми қабылдау               

Өтетін орыны: Hilton Astana қонақ үйі, Ballroom

 

 15-16 ҚЫРКҮЙЕК,

БЕЙСЕНБІ-ЖҰМА

Жеке кесте бойынша

 

Делегациялардың Нұр-Сұлтан қаласынан кетуі.