2024 жылы 22 мамырда Конфессияаралық және өркениетаралық диалогты дамыту жөніндегі Н.Назарбаев орталығында «Әлемнің тұрақты дамуына қол жеткізудегі діни лидерлердің рөлі» тақырыбында халықаралық онлайн-конференция ұйымдастырды.
Іс-шараға ҚР Мәдениет және ақпарат министрлігі Дін істері комитетінің Төрағасы Е.Нүкежанов, Н.Назарбаев Орталығының Басқарма Төрағасының м.а. Д.Есенова, ҚМДБ Халықаралық қатынастар және хаттама бөлімінің меңгерушісі М.Бектазинов, АӨСШК Әскери-Саяси өлшеміндегі сарапшысы Д.Қуанышев, ИЫҰ жанындағы ислам, өнер және мәдениет тарихын зерттеу орталығының (IRCICA) Бас директоры Махмуд Эрол Кылыч, Бахаи халықаралық қауымдастығының Бас хатшысы Дэвид Рутштейн, "Somaiya Vidyavihar" университетінің ректоры Самир Шантилал Сомайя және басқа да діни көшбасшылар, ҚР мемлекеттік органдарының, халықаралық ұйымдардың, Үндістан, Түркия, Египет, Пәкістан, Ұлыбритания, Ресей, Израиль, Ватикан елдерінің ғылыми және сараптамалық қоғамдастығының өкілдері қатысты.
Конференция барысында қатысушылар діни лидерлердің өркениетаралық және дінаралық диалогты нығайтуға, олардың ұзақ мерзімді тұрақтылығына қол жеткізуге және халықаралық қақтығыстың алдын алуға қатысуын кеңейтудің негізгі аспектілерін талқылады, сондай-ақ Съезд Хатшылығының XXI отырысында қабылданған «Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлері съезін дамытудың 2023-2033 жылдарға арналған Тұжырымдамасын» іске асыру жөнінде пікір алмасты.
«Діни көшбасшылар мен діни дипломатияның рөлі әлемдік саяси көшбасшылармен, халықаралық ұйымдармен және діни қауымдастықтармен диалог үшін маңызды. Әлемнің жетекші діни көшбасшыларының халықаралық агрессорларға тікелей бірлескен үндеуі қазірдің өзінде халықаралық шиеленісті төмендетуі немесе оның шиеленісу ықтималдығын арттыруы мүмкін, өйткені діни көшбасшылардың саяси мәртебесі бейтарап», - деп Е.Нүкежанов өзінің құттықтау сөзінде атап өтті.
Өз кезегінде М.Бектазинов «бірлік пен достықтың арқасында Қазақстан әлемдегі беделді елге айналды. Көпұлтты елдегі бейбітшілік пен келісім, мәдениеттер мен діндердің үйлесімділігі әлемдік стандарт ретінде танылды. Қазақстан конфессияаралық диалогтың әлемдік орталығы болып саналады».
Конференцияның жалғасында проф. Махмуд Эрол Кылыч сөз сөйлеп, «2022 жылы Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің VII Съезінде қабылданған Декларация діндер кездесетін жерлерде жемісті консультативтік негізді қамтамасыз етеді. Құжат діндер мен олардың көшбасшыларының адамзат үшін әділ және бейбіт болашақ құрудағы рөлін көрсетеді», - деді.
Өз сөзінде Дэвид Рутштейн қатысушылардың назарына «мұндай ауқымды өзгерістер шындықтың материалдық емес өлшеміне жүгіну және адамзаттың орасан зор рухани ресурстарын тарту арқылы ғана болады. Діни лидерлер бұл процесті өз сөздерімен және іс-әрекеттерімен жеделдетуге көмектеседі», - деп сөз сөйледі.
«Жүрегі үлкен адамдар үшін бүкіл әлем - отбасы. Климаттың өзгеруі жағдайында біз әлемді біздің отбасымыз ретінде қабылдаудан басқа амалымыз жоқ екенін түсінуіміз керек. Біз тіпті ақымақ бола алмаймыз. Өзіңіз туралы ойлау - бұл әлем туралы ойлау. Біз қасиетті жазбалардан шабыт алуымыз керек, ғылымнан үйренуіміз керек, шындыққа көз жүгіртіп, әрекет етуіміз керек», - деп атап өтті Самир Шантилал Сомайя.
Конференция модераторы Д.Есенова қатысушылардың баяндамаларын қорытындылай келе, қатысушылардың іс-шараны жан-жақты және дәйекті қолдағаны үшін ризашылығын білдірді, сондай-ақ, дінаралық диалогты ілгерілетуде бейбітшіліктің орнықты дамуына және әріптестікті одан әрі кеңейтуге қол жеткізудегі діни көшбасшылардың рөлі, сондай-ақ оның Декларациясы мен Съезді дамыту Тұжырымдамасы атап өтілді.
Жалпы, халықаралық онлайн-конференция қорытындысы бойынша сарапшылар әлемдік және дәстүрлі діндердің жаһандық диалогын дамытуда елдердің халықаралық бастамаларының маңыздылығын атап өтті, сондай-ақ дінаралық диалогты нығайту мәселелері бойынша одан әрі жемісті ынтымақтастық туралы уағдаластыққа қол жеткізді.
