Қысқаша сипаттамасы:
Қасиетті Қасиеттілік тауындағы Қасиетті Ана Әулие Богородица Успения монастыры (Dormition Abbey) — XX ғасырдың басында салынған католиктік бенедиктиндік монастырь. Монастырь қасиетті жердегі ең маңызды христиан ғибадатханаларының бірі болып табылады және Пресвятая Богородица (Қасиетті Ана) жер бетінде соңғы жылдарын өткізген жер деп есептеледі. Мұнда ұйықтап жатқан Қасиетті Ана мүсіні орналасқан крипта, керемет мозаикалар және христиан дін өкілдерінің зиярат ету мен діни диалог орталығы ретінде мәдени маңызы бар.
Орналасуы:
Қасиетті Ана Успения монастыры (Dormition Abbey) Иерусалимдегі Сион тауының үстінде, Ескі қаланың Сион қақпаларына жақын орналасқан. Монастырь Пресвятая Богородица жер бетінде соңғы күндерін өткізген жерге тұрғызылған, бұл жер христиан әлемінде аса құрметтелетін қасиетті орын.
Тарихи мәліметтер:
Иерусалимнің ескі бөлігінің оңтүстік-батысында, Сион тауының басында орналасқан. Монастырьдің тарихы Византия дәуіріне дейін созылады. Успениеге арналған алғашқы ғибадатханалар IV–V ғасырларда пайда болған. Орта ғасырларда бұл жерде «Қасиетті Сион» базиликасы тұрған, ол Иерусалимдегі ең маңызды қасиетті орындардың бірі саналған. Бірақ кейінгі жойқын соққылардан кейін ғимарат қирап, монастырь XIX ғасырдың соңында ғана қайта жаңғыртылған. Германия императоры Вильгельм II 1898 жылы Сион тауының шөмішінен жер сатып алып, бенедиктиндік монахтарға сыйлаған. Генрих Ренард жобасына сәйкес, 1900 жылдан бастап он жыл бойы Теодор Сандельдің басшылығымен қазіргі монастырь салынған. 1906 жылы алғашқы монахтар орналасқан.
Орта ғасырлық монастырь Деваны Марияның Иоанн Богословпен бірге өмір сүрген және осында соңғы сапарына шыққан жері ретінде аталған. V ғасырда Апостолдардың Түбі (Пятидесятница) құрметіне храм салынған, ол 500 жыл қызмет атқарған. Тек крестшілер дәуірінде қайта жөнделсе де, 1200 жылы толық қираған.
Діни маңызы:
Монастырьдің діни маңызы ерекше, себебі аңыз бойынша, дәл осы жерде Қасиетті Ана жер бетіндегі өмірін аяқтап, тыныш ұйқыға кеткен. Монастырьдің криптасында ұйықтап жатқан Қасиетті Ана мүсіні бар, ол оның бейбіт Успениясын бейнелейді. Бұл орын миллиондаған христиандар үшін Иса Мәсіхтің анасына байланысты аса қасиетті орынға айналған.
Монастырь Успения мейрамын мерекелеудің орталығы болып табылады, бұл христиан мерекелерінің ең басты бірі саналады. Бұл жерде әртүрлі елдер мен христиан дәстүрлерінен келген қажылар қатысатын арнайы дұғалар өтеді. Католиктер үшін бенедиктиндік рухани орталық, православтықтар үшін Иерусалимдегі Қасиетті Ананың Успениясы орны ретінде ерекше мәнге ие.
Аңыздар бойынша, Мария Успениядан кейін апостолдар Иерусалимде жиналып, оның мәйітін үш күннен кейін тексергенде ол бос болып шығып, Қасиетті Ана көкте көтерілгеніне сенім артқан. Тағы бір аңызда оның көкке көтерілу кезінде жарық сәулесі түсіп, апостолдар жердің әр түкпірінен ғажайып түрде Иерусалимге жеткен делінеді. Бұл тарихтар христиандықта Успения мен Көтерілу құрметінің негізі болып саналады.
Мәдени және туристік маңызы:
Монастырьдің рухани маңызына қоса, оның мәдени және туристік маңызы да зор. XX ғасырдың басында неміс бенедиктиндері салған ғимарат Иерусалимнің көрнекті сәулет ескерткіші болып табылады. Үлкен күмбезі мен мұнараларымен Ескі қаланы бағындырады, ішкі сәні бай мозаикалармен, витраждармен, романско-византиялық стильдегі иконографиясымен таң қалдырады.
Туристерді криптадағы ұйықтап жатқан Қасиетті Ана мүсіні қызықтырады, ол Успения символы және ерекше құрметке ие орын болып табылады. Сонымен қатар, монастырьдің акустикалық залы да танымал — мұнда рухани және классикалық музыка концерттері жиі өткізіледі, бұл оны діни ғана емес, мәдени орталыққа айналдырады.
Ғимараттың архитектурасында византиялық және мұсылмандық элементтер үйлесімді түрде біріктірілген. Негізгі шіркеу — дөңгелек формада, айналасында нұсқалары, ал криптада слон сүйегінен және ағаштан жасалған Қасиетті Ана мүсіні бар. Мүсіннің айналасында Венесуэла, Австрия, АҚШ, Бразилия, Тысқақ жағалау және Венгрия стильдеріндегі алты ерекше алтарттар орналасқан. Шіркеудің едені пайғамбарлар мен апостолдардың есімдері жазылған мозаикамен төселген.
Монастырь — Иерусалимдегі қасиетті орындарға бағытталған қажылық маршруттарының маңызды бөлігі. Оның орналасуы Сион тайқазаны, Святой Петрдің Галиканту шіркеуі және Құтқарушы қабірі храмына жақын болғандықтан, экскурсиялар мен қажылық сапарларының міндетті нысаны болып табылады.
Сонымен қатар, монастырь мәдени және діни дәстүрлер аралық диалогтың орны ретінде қызмет етеді — мұнда конференциялар, рухани кездесулер, ортақ дұғалар өткізіліп, христиандар арасындағы бірлікті нығайтуға бағытталған.
Қазіргі жағдайы:
Қазіргі таңда Қасиетті Ана Успения монастыры — жұмыс істеп тұрған бенедиктиндік аббатство. Мұнда тұрақты түрде діни рәсімдер, рухани концерттер мен мәдени шаралар өтеді. Жыл сайын онда ондаған мың қажылар мен туристер келіп жатады. Сион тауының басында орналасуы оны Иерусалимнің қасиетті орындарына арналған қажылық маршрутында маңызды нысанға айналдырады, оның ішінде Құтқарушы қабірі, Сион тайқазаны және Қасиетті Петр шіркеуі бар.
